ریشه زبانی اختلاف قرائت ها از نظریه اصالت وجود

تحلیل روشمند دو قرائت از اصالت وجود ملاصدرا

بحث اصالت وجود که از اساسی‌ترین مباحث فلسفة اسلامی محسوب می‌شود، یکی از اصول بنیادی حکمت متعالیة صدرالمتألهین شیرازی است؛ تا آنجا که اغلب مسائل فلسفی مکتب او مبتنی بر اصالت وجود و به نوعی با آن پیونده خورده است.ملاصدرا در آثار خود، بحث اصالت وجود را با دو قرائت مختلف مطرح کرده است: یکی قرائت عرفانی و دیگری قرائت ابتکاری (صدرایی). در این مقاله سعی بر این است تا ضمن تبیین نظریة اصالت وجود، به مقا...

مبانی نظریه تعدد قرائت ها

اصالت ماهیت و اعتباریت وجود از نگاه خیام (با تأکید بر قرائت سمنانی)

حکیم عمر خیام با وجود آن که مشایی است، به دفاع از اصالت ماهیت و اعتباریت وجود پرداخته است .او اتصاف ماهیت به وصف وجود را به‌واسطه‌ی تعلق جعل به ماهیت می‌داند. این رأی شائبه‌ی نادیده‌گرفتن بخشی از تاریخ فلسفه را توسط تدوین‌کنندگان آن ایجاد می‌کند. سمنانی به دنبال نقد آرای ملاصدرا، سبزواری و آقا علی مدرس (دربرابر قرائت صدرایی) ضمن این که آغاز بحث اصالت وجود یا ماهیت را عصر خیام می­داند، آرای او ر...

ذاتی و عرضی متن؛ بحثی در باب اختلاف قرائت ها

نگرشی تطبیقی بر اندیشه اصالت وجود و نظریه مکانیک کوانتومی

ضرورت تطبیق فلسفه اسلامی و علوم جدیدانکار ناپذیر است. اندیشه اصالت وجود مبنای اساسی حکمت متعالیه را تشکیل می دهد و میان این اندیشه بنیادین و نظریه مکانیک کوانتیک (به عنوان مبنای اساسی فیزیک جدید) تشابهات قابل تأملی موجود است. این تشابهات شائبه تشکیک درماهیت را بسیار نیرومندتر از مثال هایی چون نوروزمان خواهد کرد. آن مثال‌ها اکنون ارزش علمی ندارند و آوردن مثال‌های نوین براساس آخرین دستاوردهای علم...

نقدی بر نظریه ی اصالت وجود و عینیت ماهیت

«اصالت وجود» یکی از بنیادی‌ترین و اساسی‌ترین ابتکارات صدرالمتألهین است که بسیاری از مباحث فلسفی تحت تأثیر آن رنگ دیگری به خود گرفته است. با همه‌ی وضوح این مسأله در نزد ارباب حکمت متعالیه، گاه تقریرهایی نامشهور از اصالت وجود ارائه می‌شود. آن‌چه این تفاسیر در باب «ماهیت» می‌گویند، طیفی است از «سراب محض»‌ بودن تا «عینیت». براساس تقریر نامشهور از اصالت وجود، هم‌چنان‌که وجود اصالت و تحقق دارد، ماه...